BADANIE: Blisko 77 proc. dorosłych Polaków nie odczuwa spowolnienia inflacji

Z sondażu przeprowadzonego dla dziennika „Rzeczpospolita” wynika, że 76,9% Polaków nie zauważa lub nie odczuwa spadku inflacji. Zmniejszenia dynamiki wzrostu cen nie stwierdzają głównie osoby w wieku 75-80 lat oraz 45-54 lat, ze średnim lub z wyższym wykształceniem. Tylko 15,1% ankietowanych dostrzega, że jest zupełnie odwrotnie. Jednak większość z nich nie jest o tym całkowicie przekonana. Ci, którzy obserwują ww. zjawisko, przeważnie mają 35-44 lat lub 55-64 lat, a także wykształcenie zasadnicze zawodowe bądź podstawowe. Jedynie 8% Polaków pozostaje zupełnie niezdecydowanych w powyższej kwestii.

Jak wynika z badania, przeprowadzonego przez UCE RESEARCH i SYNO Poland dla dziennika „Rzeczpospolita”, blisko 76,9% Polaków bezpośrednio nie zauważa bądź nie odczuwa tego, że inflacja spada. I 43,2% z nich mówi to w sposób zdecydowany. Z kolei 33,7% jest tego raczej pewnych.

– Te wyniki nie powinny zaskakiwać. Co prawda GUS podaje, że poziom inflacji rdr. kolejny miesiąc z rzędu spada, ale w mojej ocenie Polacy nie bardzo to widzą w swoich portfelach. Problem tkwi w tym, że spora część społeczeństwa, słysząc taki komunikat, liczy na spadki cen w sklepach. Jednak, idąc na zakupy, rodacy nadal zderzają się ze sporą drożyzną. I tutaj zaczyna się problem, bo w pierwszej kolejności należałoby wyjaśnić, że to, z czym mamy obecnie do czynienia, jest spadkiem dynamiki wzrostu cen, a to nie jest to samo, co obniżenie ich. Dlatego też wielu konsumentów może myśleć, że inflacja nie spada, bo nie tanieją produkty w sklepach – komentuje dr Krzysztof Łuczak, wieloletni obserwator branży retailowej, jeden ze współautorów badania.

Wśród respondentów, którzy nie zauważają lub nie odczuwają spadku inflacji, głównie są osoby w wieku 75-80 lat oraz 45-54 lat. Przeważnie mają one wykształcenie średnie bądź wyższe. Zazwyczaj deklarują dochody na poziomie 7000-8999 zł netto miesięcznie lub nie chcą ich ujawniać. Ponadto zamieszkują miasta liczące od 200 do 499 tys. zł lub od 50 do 99 tys. mieszkańców.

– W przypadku seniorów wyjaśnienie jest dość oczywiste. Ich odczucie głównie może opierać się o kalkulację cen żywności i leków. Natomiast same zarobki mogą wskazywać na to, że wcale nie mamy do czynienia z najbardziej ubogą grupą Polaków. To raczej klasa średnia, która w Polsce często żyje ponad stan, mając np. zaciągnięte duże kredyty na domy lub mieszkania, a nieraz także – na drogie samochody. W czasie szalejącej inflacji spłata takich zobowiązań zaczęła być mocno obciążająca. I kredytobiorcy poważnie to odczuwają. Z tego też wynika ich przeświadczenie, że nie widać spadku inflacji – wyjaśnia dr Łuczak.

Analitycy z UCE RESEARCH informują również, iż z ostatnio przeprowadzonych badań rynkowych wychodzi, że konsumenci bardzo często mylnie postrzegają samą inflację lub w zły sposób ją definiują bądź nawet mocno ją przeszacowują. Głównie zapamiętują tylko to, co najbardziej zdrożało w ich otoczeniu. I do tego uogólniają całą resztę.

– Gdyby dzisiaj zapytać konsumentów o to, na jakim poziomie faktycznie odczuwają inflację, na podstawie swojego koszyka zakupowego, w dużej części mogliby wskazać poziom zbliżony do 30%, a nawet lekko ponad tę wartość. Przy tej okazji warto też zauważyć, że każdy Polak inaczej odbiera wzrost lub spadek inflacji. Dla przykładu można podać, że przysłowiowy Kowalski co miesiąc wkłada do swojego koszyka w dużej części karmy dla kota i warzywa, a Nowak tego nie robi, bo nie ma takiego pupila i nie odżywia się zdrowo. Ich koszyki inflacyjne mocno się różnią, bo warzywa i karmy to dwie kategorie, które w ostatnich miesiącach naprawdę mocno zdrożały. Odczucia takich osób będą więc zupełnie inne, choć będą polegały na stanie faktycznym – analizuje dr Łuczak.

Według analityków z UCE RESEARCH, warto byłoby dodatkowo zapytać Polaków o to, co musiałoby nastąpić, żeby stwierdzili, że inflacja – w ich odczuciu – realnie maleje. – W mojej ocenie, musiałaby ona spaść do jednocyfrowej wartości. Przede wszystkim żywność musiałaby w sklepach sporo potanieć, bo w dużej mierze właśnie jej ceny budują przekonanie o drożyźnie. Wówczas przybyłoby osób, które mogłyby zauważyć spadek wysokiej inflacji, choć i to nie jest takie pewne. Pamiętajmy, że ten stan trwa już dłuższy czas i trudno mentalnie się od niego odzwyczaić. Społeczeństwo potrzebuje minimum roku, żeby zacząć zauważać znaczącą różnicę – stwierdza dr Krzysztof Łuczak.

Jak informują autorzy raportu, 15,1% badanych zauważa lub bezpośrednio odczuwa, że inflacja spada. Wśród tych osób 9,2% raczej tak sądzi. Z kolei 5,9% z tej grupy jest o tym przekonanych.

– W moim odczuciu spadek inflacji mogą odczuwać raczej osoby, które rzadziej same za coś płacą bądź nie robią tego w ogóle lub dzielą bieżące wydatki na więcej osób, przez co same nie uczestniczą w procesie zakupowym. I z tego wynika odczucie spadku inflacji. Warto tutaj też zwrócić uwagę na to, że duża część z osób odczuwających taki spadek jest o tym raczej przekonana. Tylko garstka jest tego pewna. To też pokazuje, że w niewielkiej grupie 15,1% rodaków sporo jest niepewnych – zwraca uwagę dr Krzysztof Łuczak.

Badani, którzy zauważają lub odczuwają, że inflacja spada, przeważnie są w wieku 35-44 lat lub 55-64 lat. Zazwyczaj mają wykształcenie zasadnicze zawodowe bądź podstawowe. Miesięcznie zarabiają zwykle 1000-2999 zł netto. Głównie zamieszkują wsie lub miejscowości liczące do 5 tys. mieszkańców bądź mające od 5 do 19 tys. ludności. – Niewątpliwie istotnym aspektem jest to, że osoby odczuwające spadek inflacji mają najniższe wykształcenie i niskie zarobki. To może potwierdzać wyżej postawioną tezę o zakupach dzielonych i braku aktywnego uczestnictwa w samym procesie zakupowym – zaznacza współautor badania.

Do tego należy dodać, że 8% ankietowanych nie potrafi stwierdzić, czy zauważa bądź odczuwa spadek inflacji. Przeważnie są to osoby w wieku 18-24 lat, z podstawowym lub gimnazjalnym wykształceniem, które wolą nie ujawniać poziomu swoich dochodów. Zazwyczaj są to mieszkańcy wsi lub miejscowości liczących do 5 tys. ludności.

Badanie zostało przeprowadzone pod koniec II kwartału br. metodą CAWI (Computer Assisted Web Interview) przez UCE RESEARCH i SYNO Poland dla dziennika „Rzeczpospolita” na próbie 1008 dorosłych Polaków. Próba była reprezentatywna pod względem płci, wieku, wielkości miejscowości, zarobków, a także wykształcenia oraz regionu zamieszkania.

Masz pytania do ww. publikacji?

Skontaktuj się z nami: strefa.wiedzy@uce-pl.com